1. انتظارات غیر واقع‌بینانه
- انتظارات غیرواقع‌بینانه از کودکان زمانی رخ می‌دهد که والدین یا مربیان توقع دارند کودک در سطحی فراتر از توانایی‌های رشدی یا مهارتی خود عمل کند. این امر می‌تواند باعث ایجاد استرس، کاهش اعتمادبه‌نفس، و احساس ضعف در کودک شود، چون او نمی‌تواند به این انتظارات دست یابد. برای جلوگیری از این اشتباه، باید توانایی‌ها و مراحل رشد کودک به‌درستی درک شده و انتظارات متناسب با سن و ظرفیت او تنظیم شود.
راهکار
- آگاهی از روان‌شناسی رشد: والدین و معلمان باید از اصول روان‌شناسی رشد آگاه باشند و انتظارات خود را بر اساس ویژگی‌های شناختی، هیجانی و اجتماعی هر کودک تنظیم کنند.
- تربیت فرزند واقع‌بین: به فرزندان خود بیاموزید که اهداف واقع‌بینانه تعیین کنند. این شامل تشویق به رویاپردازی با اهداف دست‌یافتنی است.
- ارتباط موثر با والدین: اگر انتظارات والدین غیر واقع‌بینانه است، با آنها ارتباط برقرار کنید و به‌صورت احترام‌آمیز توضیح دهید که چرا این انتظارات برای شما قابل دستیابی نیستند.
- ایجاد محیط حمایتی: محیطی حمایتی ایجاد کنید که در آن عزت نفس تقویت شود و مهارت‌های مدیریت استرس آموزش داده شود.
2. استفاده از روش‌های خشک!
- استفاده از روش‌های خشک و غیرجذاب در آموزش کودکان یکی از اشتباهات رایج است که می‌تواند منجر به دلسردی و کاهش انگیزه در یادگیری شود. این روش‌ها باعث می‌شود که کودکان یادگیری را به عنوان یک تکلیف خسته‌کننده در نظر بگیرند و از لذت بردن از فرآیند یادگیری محروم شوند. برای جلوگیری از این مشکل، استفاده از روش‌های بازی‌وار و ایجاد محیطی جذاب و انگیزه‌بخش بسیار مهم است تا کودکان بتوانند به صورت شهودی و لذتبخش با مفاهیم جدید آشنا شوند
راهکار
- استفاده از بازی در آموزش: بازی یکی از بهترین روش‌های آموزش به کودکان است. بازی نه تنها لذتبخش است، بلکه به تقویت مهارت‌های شناختی و اجتماعی کودک نیز کمک می‌کند. بازیهای سادهای مانند پازل یا نقاشی می‌توانند مهارت‌های تفکر انتقادی و حل مسئله را تقویت کنند.
- روش‌های نوین تدریس: استفاده از روش‌های تدریس اکتشافی، نمایشی و کاوشگری می‌تواند به افزایش مشارکت و لذت از یادگیری کمک کند. در روش اکتشافی، کودکان با انجام آزمایش‌ها و مشاهده‌ها به کشف مفاهیم می‌پردازند. روش نمایشی نیز مفاهیم را به صورت عملی و زنده به دانش‌آموزان نشان می‌دهد.
- یادگیری فعال: این روش دانش‌آموزان را به طور فعالانه در فرآیند یادگیری درگیر می‌کند. استفاده از بازیهای آموزشی، نقش‌آفرینی و بازدیدهای علمی می‌تواند به یادگیری فعال کمک کند و انگیزه دانش‌آموزان را افزایش دهد.
3. تمرکز بیش از حد روی نمره و نتیجه
این رویکرد می‌تواند باعث شود که کودک احساس کند تنها تلاش‌های او در صورتی ارزشمند است که به نتیجه مورد نظر برسد، نه اینکه فرآیند یادگیری و پیشرفت برایش مهم باشد. در نتیجه، کودک ممکن است از یادگیری لذت نبرد و تنها به دلیل فشار برای دستیابی به نمرات خوب یا نتایج عالی، تلاش کند.
راهکار
- تاکید بر فرآیند یادگیری: به جای اینکه تنها بر نتیجه تمرکز کنید، تلاش کنید تا فرآیند یادگیری و پیشرفت کودک را تشویق کنید. این می‌تواند با پاداش دادن به تلاش‌ها و پیشرفت‌های کوچک در طول مسیر انجام شود.
- ایجاد محیطی پویا و تعاملی: استفاده از بازیهای آموزشی و فعالیت‌های تعاملی می‌تواند به افزایش علاقه و تمرکز کودک کمک کند. این روش‌ها نه تنها یادگیری را لذتبخش می‌کنند، بلکه بر فرآیند یادگیری نیز تاکید دارند.
- کاهش عوامل حواس پرتی: محیطی آرام و بدون حواس پرتی را برای کودک ایجاد کنید تا او بتواند بر روی فعالیت‌هایش تمرکز کند. این شامل خاموش کردن تلویزیون یا موسیقی در هنگام انجام تکالیف است.
4. مقایسه کردن کودکان
مقایسه کردن کودکان با یکدیگر یکی از اشتباهات رایج در تربیت است که می‌تواند به روحیه و اعتماد به نفس آنها آسیب جدی بزند. این عمل نه تنها به پیشرفت کودک کمک نمی‌کند، بلکه ممکن است حس حسادت و ضعف را در آنها ایجاد کند و به پرخاشگری ولجبازی
منجر شود. والدین باید به جای مقایسه، شرایطی را فراهم کنند تا استعدادهای منحصر به فرد هر کودک شکوفا شود و به رشد و پیشرفت آنها کمک کنند.
راهکار
- توجه به تفاوت‌های فردی: هر کودک ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد. والدین باید به این تفاوت‌ها احترام بگذارند و به کودکان فرصت دهند تا به شیوه خود پیشرفت کنند.
- تشویق به پیشرفت فردی: به جای مقایسه با دیگران، پیشرفت‌های کودک را نسبت به گذشته خود او مورد توجه قرار دهید. این باعث می‌شود که کودک بر رشد و توسعه شخصی خود تمرکز کند.
- تمرکز بر نقاط قوت: والدین باید به نقاط قوت کودکان توجه کنند و آنها را تشویق کنند تا از توانایی‌های خود بهره‌مند شوند. این کار به افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس کمک می‌کند.
- همفکری و بحث: به جای مقایسه، با کودک در مورد مشکلات و راهکارها با مشاور صحبت کنید. این گفتگوها باید در قالب همفکری و نه نصیحت باشد.
5. سخت‌گیری بیش از حد
سخت‌گیری بیش از حد در تربیت کودکان می‌تواند منجر به ترس از تنبیه و دروغگویی در آنها شود. این روش باعث می‌شود که کودک به جای یادگیری از اشتباهات خود، سعی کند آنها را پنهان کند. والدین باید به جای سخت‌گیری، از روش‌های تشویقی و درک و همدلی با کودک استفاده کنند تا او با آرامش و بدون ترس به رشد برسد.
راهکار
- ارتباط موثر: با کودک در مورد احساسات و نگرانی‌هایش صحبت کنید تا احساس اطمینان و امنیت داشته باشد. این ارتباط می‌تواند به کاهش استرس و افزایش همکاری کودک کمک کند.
- تشویق به استقلال: به کودک اجازه دهید تا به شیوه خود کارهایش را انجام دهد. این کار به افزایش اعتماد به نفس و انگیزه درونی او کمک می‌کند.
- تعیین زمان مناسب برای تکالیف: زمان انجام تکالیف را به گونه‌ای تنظیم کنید که کودک بعد از بازی یا استراحت، به انجام تکالیف بپردازد. این کار باعث می‌شود که تکالیف به عنوان یک وظیفه سنگین تلقی نشود.
- مثال‌زدایی: خودتان را به عنوان یک الگوی خوب در انجام کارها و مطالعه نشان دهید. کودکان از والدین خود الگو می‌گیرند و این می‌تواند به افزایش انگیزه در آنها کمک کند.
- استفاده از تشویق به جای تنبیه: به جای سخت‌گیری و تنبیه، از روش‌های تشویقی استفاده کنید. تحسین و تشویق کودک به دلیل کارهای خوب او می‌تواند انگیزه او را برای پیشرفت افزایش دهد.
نتیجه‌گیری
آموزش به کودکان نیازمند توجه به نیازها، توانایی‌ها و ویژگی‌های فردی آنها است. اجتناب از انتظارات غیرواقع‌بینانه، روش‌های خشک، تمرکز صرف بر نتیجه و نمره، مقایسه کردن و سخت‌گیری بیش از حد، می‌تواند محیطی سالم‌تر و انگیزه‌بخش‌تر برای یادگیری ایجاد کند. با احترام به تفاوت‌های کودکان و ارائه حمایت مناسب، می‌توان زمینه رشد و موفقیت آنها را فراهم کرد. هدف اصلی آموزش باید پرورش مهارت‌ها، خلاقیت و اعتماد به نفس کودکان باشد، نه فشار برای رسیدن به استانداردهای غیرمنطقی.